Thursday, November 20, 2014
Electronics နည္းပညာကို ေလ့ လာ လိုက္စားေတာ့မည္ ဆိုလွ်င္ “Electronics” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ကို အေျခ အ ျမစ္က်က် သိရွိ နားလည္ထားရန္လိုအပ္ပါသည္။ Electronics (အီလက္ထရြန္းနစ္) ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို အဂၤလိပ္ ျမန္မာ အဘိဓာန္မ်ား၌ ပရမာ အႏုျမဴႏွင့္ ဆိုင္ ေသာ ရူပေဗဒ ဘာသာရပ္ ဟုအဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားေလသည္။
Electronics ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို (GREEK) ဂရိဘာ သာစကားမွ စတင္ဆင္းသက္ ေပါက္ဖြားလာခဲ့ သည္။ ဂရိဘာသာစကားတြင္ Electronics ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ကို ပယင္းေက်ာက္တံုးဟု အဓိပၸာယ္ ရေလ သည္။ စာဖတ္သူမ်ားအေနျဖင့္ အီလက္ထရြန္းနစ္ပညာကိုေလ့ လာလိုက္စားရာတြင္ ဗဟုသုတအေန ျဖင့္ ေသာ္လည္ေကာင္း၊ မိမိ၀ါသနာပါရာ အီလက္ထရြန္းနစ္ပညာ၏ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ သိမွတ္စရာအျဖစ္ လည္းေကာင္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစျခင္းငွာ အီလက္ထရြန္းနစ္၏ သမိုင္းေၾကာင္းကို စတင္ပါေတာ့မယ္ ခင္ဗ်ာ။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀) ေက်ာ္ေလာက္က ပိုးသား၀တ္စံုမ်ားကို ျမတ္ႏိုးစြာ ၀တ္ဆင္ေလ့ရွိ ေသာ ဂရိလူမ်ိဳးမ်ားစြာတို႔အနက္ လက္အျငိမ္မေနေသာတတ္ေသာ ဂရိလူမ်ိဳးတစ္ဦး ရွိေလသည္။ ထိုသူ တြင္ လံုး၀န္းေသာ ပံုသ႑ာန္ရွိသည့္ ပယင္းေက်ာက္တံုး (AMBER) တစ္လံုးရွိေလသည္။ ထုိသူသည္ အားလပ္ေသာ အခ်ိန္တိုင္းတြင္ ၎ပိုင္ဆိုင္ေသာ ပယင္းေက်ာက္တံုး ကေလးကို သူ၏ ပိုးသား၀တ္ရံုျဖင့္ အစဥ္သျဖင့္ ပြတ္တိုက္လႈပ္ရွား၍ သာေနသည္။ ထိုသူ၏ အျငိမ္မေနတတ္ေသာ အက်င့္သည္ သာမန္ အားျဖင့္ဆိုလွ်င္ မည့္သို႔မွ်ထူးျခား စိတ္၀င္စားဖြယ္ မရွိေသာ္လည္း ထိုသို႔ အျငိမ္မေနတတ္ေသာ ဂရိလူမ်ိဳး တစ္ဦး၏ ပိုးသား၀တ္ရံုစျဖင့္ ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို စဥ္ဆက္မျပတ္ပြတ္တိုက္ လႈပ္ရွားရာမွ စ၍ ယခုမ်က္ေမွာက္ကာလ ကမ ၻာႏွင့္အ၀ွမ္း အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းပညာမ်ား ဖြံျဖိဳးတိုးတတ္လာခဲ့သည္ ဆို လွ်င္ ယံုႏိုင္ဖြယ္မရွိေအာင္ အံ့ၾသၾကမည္မွာ မလြႊဲပါ။
တစ္ေန႔ေသာ္ထိုသူသည္ ၎ပိုင္ဆိုင္ေသာ ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို ပိုး၀တ္ရံုစျဖင့္ စဥ္ဆက္မ ျပတ္ ပြတ္တိုက္ရာမွ လက္ထဲမွာ ပူေႏြးေညာင္းညာလာသျဖင့္ ၎ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို အနီးရွိ စားပြဲခံုတစ္ခုုုုုုုုုုုုုုုုုုုေပၚ တင္လိုက္ေသာအခါ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေပါ့ပါးေသာ စကၠဴစမ်ား၊ ငွက္ေမႊးမ်ား၊ ဂြမ္းစကဲ့သို႔ ေသာ ေပါ့ပါးေသာ အရာ၀တၱဳမ်ားသည္ ၎ပယင္းေက်ာက္တံုးဆီသို႔ အေျပးအလႊား ကပ္ညွိသြားသည္ကို အဲ့ဩဖြယ္ရာ ျမင္ေတြ႔လိုက္ရသည္။ ထိုသူသည္လြန္စြာ အ့ံအားသင့္သြားသည္။
သို႔ေသာ္ အဘယ္ေၾကာင့္ထိုသို႔ ျဖစ္ရသည္ကိုမူ ၎အေနျဖင့္ သိႏိုင္စြမ္းမရွိခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္ ထိုသူ သည္ ၎၏ ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို ပိုး၀တ္ရံုစျဖင့္ ပူေႏြးလာေစရန္ အဆက္မျပတ္ ပြတ္တိုက္၍ လူပံုလယ္တြင္ မည့္သည့္ အဆက္အသြယ္မွ မရွိဘဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲ သံႏွင့္သံလိုက္ မဟုတ္ပါပဲ အ၀တ္စ၊ ငွက္ေမႊး၊ ဂြမ္းစ ႏွင့္ စကၠဴစုတ္မ်ားကို ပယင္းေက်ာက္တံုးသို႔ ေျပး၀င္ကပ္ညွိေအာင္ လုပ္ႏိုင္စြမ္းသူ တစ္ဦးအျဖစ္ ဂရိလူမ်ိဳး မ်ားစြာတို႔၏ အံ့ဩမႈကို ခံယူခဲ့ရေလသည္။
အခ်ိန္ကာလာ အတန္ၾကာသိအထိ ပယင္းေက်ာက္တံုး၏ နိယာမမွာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိဘဲ ေနလာခဲ့ရာ (၁၆) ရာစုသို႔ ေရာက္ေသာအခါ (Doctor William Gilbert) ေဒါက္တာ၀ီလ်ံဂီးဘတ္ ဆိုသူ သည္ ခ်ိတ္၊ အင္တြဲ၊ ကန္႔၊ ဖန္ စေသာအစိုင္အခဲတို႔သည္လည္း အ၀တ္စျဖင့္ ပူလာသည္အထိ ၾကိမ္ဖန္ မ်ားစြာ ပြတ္တိုက္ပါက ပယင္းေက်ာက္တံုးကဲ့သို႔ပင္ ေပါ့ပါးေသာ အရာ၀တၱဳမ်ားကို ဆြဲငင္ႏိုင္ေၾကာင္း ထပ္မံစမ္းသပ္ ေတြ႔ရွိလာခဲ့သည္။
ထိုျပင္ အီလက္ထရြန္တို႔သည္ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ၀ိုင္ယာၾကိဳးစသည့္ တစ္စံုတစ္ခုဆက္ သြယ္ျခင္း မရွိပဲ အာကာသ အတြင္းသို႔ အလိုအေလွ်ာက္ ပ်ံႏွံေရာက္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိခဲ့ရေလသည္။ ထိုျပင္ (FRICTIONAL ELECTRICITY) ဖရက္ရွင္းနယ္လ္ အီလက္ထရစ္စီတီေခၚ အပူေၾကာင့္ အလို အေလွ်ာက္ စြမ္းအင္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္းႏွင့္ ပယင္း၊ ခ်ိတ္၊ ကန္႔၊ ဖန္၊ အင္တြဲ၊ ထင္း႐ူးဆီတို႔၌ ျငိမ္ ၀ပ္လွ်က္ရွိေသာ စြမ္းအင္မ်ားသည္ ပြတ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ပူေႏြးႏိုးထလႈပ္ရွားျပီး ရွင္သန္ေသာ စြမ္းအင္မ်ား ေပၚထြက္လာႏိုင္သည္ ဟူ၍၎၊ ထိုသို႔ ျဖစ္ေပၚလာေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကို (FRICTIONAL ELECTRICITY) အပူေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ (သို႔မဟုတ္) ( Static Electricity) စတက္တစ္ခ္ အီလက္ထရစ္စီးတီး တည္ျငိမ္မႈ ႏိုးထေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ဟုေခၚဆိုၾကေလသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၈၁၉ ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာအခါ (Hans-Christian Oersted) ဟန္ခေရယံ ေအာ(စ္)တက္ ဆိုသူသည္ အရာ၀တၱဳ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ပြတ္တိုက္လိုက္ေသာ အခါအပူေၾကာင့္ သံလိုက္ဓာတ္ကဲ့သို႔ ဆြဲသင္ယူေဆာင္ႏိုင္ေသာ စက္ကြင္း (သို႔မဟုတ္) လွ်ပ္စီးစြမ္းအင္မ်ား ထြက္ေပၚလာ သည္။ ထို႔အျပင္ ၎လွ်ပ္စီးစြမ္းအင္တို႔သည္ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ အလူမီနီယံ၊ သံ စေသာ သတၱဳမ်ားတြင္ စီး ၀င္ႏိုင္သည္။ ၎သတၱဳတို႔တြင္ အီလက္ထရြန္မ်ား လြပ္လပ္စြာ တည္ရွိႏိုင္မႈေၾကာင့္ လွ်ပ္ကူးစြမ္းရည္ပို ေကာင္းသည္။ မီးခံေက်ာက္၊ ေရာ္ဘာ၊ ဖေယာင္း၊ ပလပ္စတစ္၊ လေၾကးတို႔သည္ အီလက္ထရြန္သက္ ေရာက္မႈ နည္းပါးသျဖင့္ လွ်ပ္ကူးမႈစြမ္းအင္ နည္းပါးျပီး ေရာက္ရွိလာေသာ လွ်ပ္စီးစြမ္းအားတို႔ကို တားဆီး ေသာသေဘာရွိသည္ဟု သိရွိလာသည့္အျပင္ ထပ္မံစူးစမ္းေလ့လာေသာအခါ ထိုသူသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပ ပါအခ်က္တို႔ကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ခဲ့ေလသည္။
(Hans-Christian Oersted) ဟန္ခေရယံ ေအာ(စ္)တက္ ဆိုသူသည္ အထက္ပါ (၆) မ်ိဳးေသာ အေၾကာင္းအ ရာ တို႔ကို သာရွာေဖြႏိုင္ခဲ့ေသာလည္း ထိုသူ၏ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖင့္ ထရန္စေဖာ္မာ ၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ ကြိဳင္၏ သေဘာတရာႏွင့္ လွ်ပ္စီးခုခံမႈ ပမာဏကို တိုင္းတာႏိုင္ေသာ ( OHM Law) အုမ္းေလာ ေခၚ လွ်ပ္စစ္ခုခံမႈတိုင္း တာေသာ ဥပေဒမ်ား၏ အေျခခံသေဘာတရား မ်ားႏွင့္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ မရွိမျဖစ္ အဓိက အ သံုးျပဳေသာ (Resistor) ရီစစၥတာ ေခၚ အီလက္ထရြန္းနစ္ လွ်ပ္ခံပစၥည္းေပၚေပါက္ရျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူး မ်ား ကို ရရွိခဲ့ရေပသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၆၃၁ ခုႏွစ္ သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး ( MICHAL FARADAY) ဆိုသူ သည္ အထက္ေဖာ္ျပပါ (Doctor William Gilbert) ေဒါက္တာ၀ီလ်ံဂီးဘတ္၊ (Hans-Christian Oersted) ဟန္ခေရယံ ေအာ(စ္)တက္ တို႔၏ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္၍ အဓိကအက်ဆံုး လွ်ပ္စစ္စြမ္း အားထုတ္ယူသံုးစြဲနည္း ပညာမ်ားကို တိုက္ရိုက္တီထြင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ယခင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အရာ၀တၱဳ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ပြတ္တိုက္ျခင္းျဖင့္ အပူေၾကာင္း လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ရရွိႏိုင္သည္ဟု၎၊ ၎လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္စီးဆင္းရာ ၀န္းက်င္တြင္ သံလိုက္စက္ကြင္းျဖစ္ေပၚေစျပီး သံ ေခ်ာင္းကို ပင္ သံလိုက္ေခ်ာင္းျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး ကမူ ၎တို႔ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ သံလိုက္မွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအားကို ထုတ္ယူ ေပးႏိုင္ခဲ့ေလသည္။
မိုက္ကယ္ဖာရာေဒးသည္ ေၾကးနီ၀ါယာနန္းၾကိဳးေခြတစ္ခုအတြင္း၌ သံလိုက္တံုးကို မရပ္အနားလႈပ္ ရွားေစျခင္းေၾကာင့္ ေၾကးနီ၀ိုင္ယာၾကိဳးအတြင္း လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ျဖစ္ေပၚေစသည္ကို စမ္းသပ္ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခဲ့ေလသည္။
မိုက္ကယ္ဖာရာေဒးသည္ လွ်ပ္စစ္စီးအားတစ္ခုသည္ ကြိဳင္တစ္ခုအတြင္း ျဖတ္သန္းစီး၀င္ေနပါက ၎ ကြိဳင္၏ ပတ္၀န္က်င္တြင္ လွ်ပ္စစ္သံလုိက္စက္ကြင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနျပီး၊ ၎အနီးတြင္ မည္သည့္ အဆက္အသြယ္မွ် မရွိဘဲ အျခားကိြဳင္တစ္ခုကို ထားရွိပါကလည္း ထိုကိြဳင္အတြင္းသို႔ လွ်ပ္စစ္လိႈင္းမ်ား အလိုေလ်ာက္ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို ရွာေဖြသိရွိခဲ့ေလသည္။
ဤသို႔အားျဖင့္ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး၏ ေက်းဇူးျဖင့္ (၁၈၃၀) ခုႏွစ္၊ ေႏွာင္းပိုင္းကာလ သို႔မဟုတ္ (၁၉) ရာစုႏွစ္တြင္ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အက်ိဳးတရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းခဲ့ေလသည္။ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး၏ ေလ့လာ စူးစမ္းမႈအေပၚ အေျချပဳ၍ (၁၈၃၁) ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကာလတြင္ အီလက္ထရြန္(ေခၚ) ပယင္း ေက်ာက္တံုးကေလးမွ စတင္ခဲ့ေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အသိပညာမ်ား၊ လူသား အက်ိဳးျပဳ လွ်ပ္စစ္ကိရိယာမ်ားစြာ တိုးတက္ဖြံျဖိဳးလာေပသည္။ လွ်ပ္စစ္ဆိုင္ရာ အတတ္ပညာႏွင့္ သက္ဆိုင္ႏွီးေႏွာေသာ အတတ္ပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အေခၚအေ၀ၚမ်ားကို စတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာ အေျခအျမစ္ျဖစ္ ေသာ ပယင္းေက်ာက္တံုးကိ အစြဲျပဳ၍ ယေန႔ခ်ိန္ထိ အီလက္ထရြန္၊ အီလက္ထရစ္၊ အီလက္ထရြန္းနစ္ စသည္အားျဖင့္ ေခၚေ၀ၚ သံုးစြဲၾကေလေတာ့သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းအရာတုိ႔သည္ အီလက္ထရြန္းနစ္ (Electronics) ဟူေဟာ ေ၀ါဟာရ မည္သို႔ ျဖစ္ေပၚလာ သည္ကို ဗဟုသုတ ရရွိေစရန္ ေဖာ္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
Electronics ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို (GREEK) ဂရိဘာ သာစကားမွ စတင္ဆင္းသက္ ေပါက္ဖြားလာခဲ့ သည္။ ဂရိဘာသာစကားတြင္ Electronics ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ကို ပယင္းေက်ာက္တံုးဟု အဓိပၸာယ္ ရေလ သည္။ စာဖတ္သူမ်ားအေနျဖင့္ အီလက္ထရြန္းနစ္ပညာကိုေလ့ လာလိုက္စားရာတြင္ ဗဟုသုတအေန ျဖင့္ ေသာ္လည္ေကာင္း၊ မိမိ၀ါသနာပါရာ အီလက္ထရြန္းနစ္ပညာ၏ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ သိမွတ္စရာအျဖစ္ လည္းေကာင္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစျခင္းငွာ အီလက္ထရြန္းနစ္၏ သမိုင္းေၾကာင္းကို စတင္ပါေတာ့မယ္ ခင္ဗ်ာ။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀) ေက်ာ္ေလာက္က ပိုးသား၀တ္စံုမ်ားကို ျမတ္ႏိုးစြာ ၀တ္ဆင္ေလ့ရွိ ေသာ ဂရိလူမ်ိဳးမ်ားစြာတို႔အနက္ လက္အျငိမ္မေနေသာတတ္ေသာ ဂရိလူမ်ိဳးတစ္ဦး ရွိေလသည္။ ထိုသူ တြင္ လံုး၀န္းေသာ ပံုသ႑ာန္ရွိသည့္ ပယင္းေက်ာက္တံုး (AMBER) တစ္လံုးရွိေလသည္။ ထုိသူသည္ အားလပ္ေသာ အခ်ိန္တိုင္းတြင္ ၎ပိုင္ဆိုင္ေသာ ပယင္းေက်ာက္တံုး ကေလးကို သူ၏ ပိုးသား၀တ္ရံုျဖင့္ အစဥ္သျဖင့္ ပြတ္တိုက္လႈပ္ရွား၍ သာေနသည္။ ထိုသူ၏ အျငိမ္မေနတတ္ေသာ အက်င့္သည္ သာမန္ အားျဖင့္ဆိုလွ်င္ မည့္သို႔မွ်ထူးျခား စိတ္၀င္စားဖြယ္ မရွိေသာ္လည္း ထိုသို႔ အျငိမ္မေနတတ္ေသာ ဂရိလူမ်ိဳး တစ္ဦး၏ ပိုးသား၀တ္ရံုစျဖင့္ ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို စဥ္ဆက္မျပတ္ပြတ္တိုက္ လႈပ္ရွားရာမွ စ၍ ယခုမ်က္ေမွာက္ကာလ ကမ ၻာႏွင့္အ၀ွမ္း အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းပညာမ်ား ဖြံျဖိဳးတိုးတတ္လာခဲ့သည္ ဆို လွ်င္ ယံုႏိုင္ဖြယ္မရွိေအာင္ အံ့ၾသၾကမည္မွာ မလြႊဲပါ။
တစ္ေန႔ေသာ္ထိုသူသည္ ၎ပိုင္ဆိုင္ေသာ ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို ပိုး၀တ္ရံုစျဖင့္ စဥ္ဆက္မ ျပတ္ ပြတ္တိုက္ရာမွ လက္ထဲမွာ ပူေႏြးေညာင္းညာလာသျဖင့္ ၎ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို အနီးရွိ စားပြဲခံုတစ္ခုုုုုုုုုုုုုုုုုုုေပၚ တင္လိုက္ေသာအခါ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေပါ့ပါးေသာ စကၠဴစမ်ား၊ ငွက္ေမႊးမ်ား၊ ဂြမ္းစကဲ့သို႔ ေသာ ေပါ့ပါးေသာ အရာ၀တၱဳမ်ားသည္ ၎ပယင္းေက်ာက္တံုးဆီသို႔ အေျပးအလႊား ကပ္ညွိသြားသည္ကို အဲ့ဩဖြယ္ရာ ျမင္ေတြ႔လိုက္ရသည္။ ထိုသူသည္လြန္စြာ အ့ံအားသင့္သြားသည္။
သို႔ေသာ္ အဘယ္ေၾကာင့္ထိုသို႔ ျဖစ္ရသည္ကိုမူ ၎အေနျဖင့္ သိႏိုင္စြမ္းမရွိခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္ ထိုသူ သည္ ၎၏ ပယင္းေက်ာက္တံုးကေလးကို ပိုး၀တ္ရံုစျဖင့္ ပူေႏြးလာေစရန္ အဆက္မျပတ္ ပြတ္တိုက္၍ လူပံုလယ္တြင္ မည့္သည့္ အဆက္အသြယ္မွ မရွိဘဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲဲ သံႏွင့္သံလိုက္ မဟုတ္ပါပဲ အ၀တ္စ၊ ငွက္ေမႊး၊ ဂြမ္းစ ႏွင့္ စကၠဴစုတ္မ်ားကို ပယင္းေက်ာက္တံုးသို႔ ေျပး၀င္ကပ္ညွိေအာင္ လုပ္ႏိုင္စြမ္းသူ တစ္ဦးအျဖစ္ ဂရိလူမ်ိဳး မ်ားစြာတို႔၏ အံ့ဩမႈကို ခံယူခဲ့ရေလသည္။
အမွန္စင္စစ္ ထိုအခ်ိန္က အရာ၀တၱဳတစ္ခုကို အျခားအရာ၀တၱဳတစ္ခုႏွင့္ ပြတ္တိုက္သည့္အခါ (FRICTIONAL ELECTRICITY) ဖရက္ရွင္းနယ္လ္ အီလက္ထရစ္စီတီ ေခၚအပူေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚေသာ အပူ လွ်ပ္စီးေၾကာင္း၏ သေဘာတရားကို မည္သူမွ် နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္း မရွိေသးေပ။ သို႔ေသာ ပယင္း ေက်ာက္တံုးကို အ၀တ္စတစ္ခုခုျဖင့္ ပြတ္တိုက္ေပးလွ်င္ အ၀တ္စ၊ ငွက္ေမႊး၊ ဂြမ္းစႏွင့္ အျခားေပါပါးေသာ အရာ၀တၱဳမ်ား ေျပး၀င္ ကပ္ညွိႏိုင္ေသာသေဘာကို အီလက္ထရြန္ (သို႔မဟုတ္) အီလက္ထရစ္ ဟုေခၚဆို ၾကေလသည္။ ၎၏ အ ဓိပၸာယ္မွာ ပယင္းေက်ာက္ ဟု၍ပင္ျဖစ္သည္။
အခ်ိန္ကာလာ အတန္ၾကာသိအထိ ပယင္းေက်ာက္တံုး၏ နိယာမမွာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိဘဲ ေနလာခဲ့ရာ (၁၆) ရာစုသို႔ ေရာက္ေသာအခါ (Doctor William Gilbert) ေဒါက္တာ၀ီလ်ံဂီးဘတ္ ဆိုသူ သည္ ခ်ိတ္၊ အင္တြဲ၊ ကန္႔၊ ဖန္ စေသာအစိုင္အခဲတို႔သည္လည္း အ၀တ္စျဖင့္ ပူလာသည္အထိ ၾကိမ္ဖန္ မ်ားစြာ ပြတ္တိုက္ပါက ပယင္းေက်ာက္တံုးကဲ့သို႔ပင္ ေပါ့ပါးေသာ အရာ၀တၱဳမ်ားကို ဆြဲငင္ႏိုင္ေၾကာင္း ထပ္မံစမ္းသပ္ ေတြ႔ရွိလာခဲ့သည္။
ထိုျပင္ အီလက္ထရြန္တို႔သည္ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ၀ိုင္ယာၾကိဳးစသည့္ တစ္စံုတစ္ခုဆက္ သြယ္ျခင္း မရွိပဲ အာကာသ အတြင္းသို႔ အလိုအေလွ်ာက္ ပ်ံႏွံေရာက္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိခဲ့ရေလသည္။ ထိုျပင္ (FRICTIONAL ELECTRICITY) ဖရက္ရွင္းနယ္လ္ အီလက္ထရစ္စီတီေခၚ အပူေၾကာင့္ အလို အေလွ်ာက္ စြမ္းအင္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္းႏွင့္ ပယင္း၊ ခ်ိတ္၊ ကန္႔၊ ဖန္၊ အင္တြဲ၊ ထင္း႐ူးဆီတို႔၌ ျငိမ္ ၀ပ္လွ်က္ရွိေသာ စြမ္းအင္မ်ားသည္ ပြတ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ပူေႏြးႏိုးထလႈပ္ရွားျပီး ရွင္သန္ေသာ စြမ္းအင္မ်ား ေပၚထြက္လာႏိုင္သည္ ဟူ၍၎၊ ထိုသို႔ ျဖစ္ေပၚလာေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကို (FRICTIONAL ELECTRICITY) အပူေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ (သို႔မဟုတ္) ( Static Electricity) စတက္တစ္ခ္ အီလက္ထရစ္စီးတီး တည္ျငိမ္မႈ ႏိုးထေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ဟုေခၚဆိုၾကေလသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၈၁၉ ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာအခါ (Hans-Christian Oersted) ဟန္ခေရယံ ေအာ(စ္)တက္ ဆိုသူသည္ အရာ၀တၱဳ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ပြတ္တိုက္လိုက္ေသာ အခါအပူေၾကာင့္ သံလိုက္ဓာတ္ကဲ့သို႔ ဆြဲသင္ယူေဆာင္ႏိုင္ေသာ စက္ကြင္း (သို႔မဟုတ္) လွ်ပ္စီးစြမ္းအင္မ်ား ထြက္ေပၚလာ သည္။ ထို႔အျပင္ ၎လွ်ပ္စီးစြမ္းအင္တို႔သည္ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ အလူမီနီယံ၊ သံ စေသာ သတၱဳမ်ားတြင္ စီး ၀င္ႏိုင္သည္။ ၎သတၱဳတို႔တြင္ အီလက္ထရြန္မ်ား လြပ္လပ္စြာ တည္ရွိႏိုင္မႈေၾကာင့္ လွ်ပ္ကူးစြမ္းရည္ပို ေကာင္းသည္။ မီးခံေက်ာက္၊ ေရာ္ဘာ၊ ဖေယာင္း၊ ပလပ္စတစ္၊ လေၾကးတို႔သည္ အီလက္ထရြန္သက္ ေရာက္မႈ နည္းပါးသျဖင့္ လွ်ပ္ကူးမႈစြမ္းအင္ နည္းပါးျပီး ေရာက္ရွိလာေသာ လွ်ပ္စီးစြမ္းအားတို႔ကို တားဆီး ေသာသေဘာရွိသည္ဟု သိရွိလာသည့္အျပင္ ထပ္မံစူးစမ္းေလ့လာေသာအခါ ထိုသူသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပ ပါအခ်က္တို႔ကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ခဲ့ေလသည္။
- အရာ၀တၱဳတစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ပြတ္တိုက္သည့္အခါ အပူေၾကာင့္ လွ်ပ္စီးစြမ္းအားကို ရရွိေစႏိုင္ သည္။
- ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ သံ စေသာ သတၱဳတို႔သည္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကို လက္ခံျဖတ္သန္းစီးဆင္းေစ ႏိုင္သည္။
- လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္မ်ားသည္ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ သံ စေသာ သတၱဳတို႔ကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းေသာ အခါ ၎တို႔၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ လွ်ပ္စစ္သံလိုက္ကြင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္။
- ၎ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ သံ မ်ားကို ၾကိဳးေခြတစ္ခုသဖြယ္ ေခြ၍ထားပါက လွ်ပ္စစ္သံလိုက္စက္ ကြင္းအင္အားမ်ားပို၍ ျဖစ္ေပၚေစသည္။
- ၎ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ သံ ၾကိဳးေခြအတြင္း လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ျဖတ္သန္းေနစဥ္ ၎ၾကိဳးေခြ အ တြင္း၌ သံေခ်ာင္းတစ္ခုကို ထားပါက ၎သံေခ်ာင္းသည္ သံလိုက္ျဖစ္ေနျပီး လွ်ပ္စစ္စြမ္း အား ရပ္ဆိုင္းသြားသည့္အခါ ၎သံလိုက္ေခ်ာင္းသည္ သံလိုက္ဓာတ္ ကြယ္ေပ်ာက္သြား သည္။
- မီးခံေက်ာက္၊ ေရာ္ဘာ၊ ဖေယာင္း၊ ပလပ္စတစ္၊ လေၾကး တုိ႔သည္ အီလက္ထရြန္ကူးသန္းမႈ ကို တားဆီးခုခံႏိုင္သည္။ ထိုသို႔ တားဆီးခုခံမႈ (Resistance) အနည္းအမ်ားသည္ အရာ၀တၱဳ တစ္ခု၏ လွ်ပ္စီးတားဆီးႏိုင္မႈ ပမာဏအေပၚမႈတည္၍ တိုင္းတာသိရွိႏိုင္သည္။ ထိုခုခံတားဆီးမႈ ပမာဏကို (OHM) ျဖင့္ တိုင္းတာသတ္မွတ္ႏိုင္သည္။
(Hans-Christian Oersted) ဟန္ခေရယံ ေအာ(စ္)တက္ ဆိုသူသည္ အထက္ပါ (၆) မ်ိဳးေသာ အေၾကာင္းအ ရာ တို႔ကို သာရွာေဖြႏိုင္ခဲ့ေသာလည္း ထိုသူ၏ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖင့္ ထရန္စေဖာ္မာ ၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ ကြိဳင္၏ သေဘာတရာႏွင့္ လွ်ပ္စီးခုခံမႈ ပမာဏကို တိုင္းတာႏိုင္ေသာ ( OHM Law) အုမ္းေလာ ေခၚ လွ်ပ္စစ္ခုခံမႈတိုင္း တာေသာ ဥပေဒမ်ား၏ အေျခခံသေဘာတရား မ်ားႏွင့္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ မရွိမျဖစ္ အဓိက အ သံုးျပဳေသာ (Resistor) ရီစစၥတာ ေခၚ အီလက္ထရြန္းနစ္ လွ်ပ္ခံပစၥည္းေပၚေပါက္ရျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူး မ်ား ကို ရရွိခဲ့ရေပသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၆၃၁ ခုႏွစ္ သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး ( MICHAL FARADAY) ဆိုသူ သည္ အထက္ေဖာ္ျပပါ (Doctor William Gilbert) ေဒါက္တာ၀ီလ်ံဂီးဘတ္၊ (Hans-Christian Oersted) ဟန္ခေရယံ ေအာ(စ္)တက္ တို႔၏ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္၍ အဓိကအက်ဆံုး လွ်ပ္စစ္စြမ္း အားထုတ္ယူသံုးစြဲနည္း ပညာမ်ားကို တိုက္ရိုက္တီထြင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ယခင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အရာ၀တၱဳ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ပြတ္တိုက္ျခင္းျဖင့္ အပူေၾကာင္း လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ရရွိႏိုင္သည္ဟု၎၊ ၎လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္စီးဆင္းရာ ၀န္းက်င္တြင္ သံလိုက္စက္ကြင္းျဖစ္ေပၚေစျပီး သံ ေခ်ာင္းကို ပင္ သံလိုက္ေခ်ာင္းျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး ကမူ ၎တို႔ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ သံလိုက္မွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအားကို ထုတ္ယူ ေပးႏိုင္ခဲ့ေလသည္။
မိုက္ကယ္ဖာရာေဒးသည္ ေၾကးနီ၀ါယာနန္းၾကိဳးေခြတစ္ခုအတြင္း၌ သံလိုက္တံုးကို မရပ္အနားလႈပ္ ရွားေစျခင္းေၾကာင့္ ေၾကးနီ၀ိုင္ယာၾကိဳးအတြင္း လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ျဖစ္ေပၚေစသည္ကို စမ္းသပ္ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခဲ့ေလသည္။
မိုက္ကယ္ဖာရာေဒးသည္ လွ်ပ္စစ္စီးအားတစ္ခုသည္ ကြိဳင္တစ္ခုအတြင္း ျဖတ္သန္းစီး၀င္ေနပါက ၎ ကြိဳင္၏ ပတ္၀န္က်င္တြင္ လွ်ပ္စစ္သံလုိက္စက္ကြင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနျပီး၊ ၎အနီးတြင္ မည္သည့္ အဆက္အသြယ္မွ် မရွိဘဲ အျခားကိြဳင္တစ္ခုကို ထားရွိပါကလည္း ထိုကိြဳင္အတြင္းသို႔ လွ်ပ္စစ္လိႈင္းမ်ား အလိုေလ်ာက္ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို ရွာေဖြသိရွိခဲ့ေလသည္။
ဤသို႔အားျဖင့္ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး၏ ေက်းဇူးျဖင့္ (၁၈၃၀) ခုႏွစ္၊ ေႏွာင္းပိုင္းကာလ သို႔မဟုတ္ (၁၉) ရာစုႏွစ္တြင္ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အက်ိဳးတရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းခဲ့ေလသည္။ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး၏ ေလ့လာ စူးစမ္းမႈအေပၚ အေျချပဳ၍ (၁၈၃၁) ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကာလတြင္ အီလက္ထရြန္(ေခၚ) ပယင္း ေက်ာက္တံုးကေလးမွ စတင္ခဲ့ေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အသိပညာမ်ား၊ လူသား အက်ိဳးျပဳ လွ်ပ္စစ္ကိရိယာမ်ားစြာ တိုးတက္ဖြံျဖိဳးလာေပသည္။ လွ်ပ္စစ္ဆိုင္ရာ အတတ္ပညာႏွင့္ သက္ဆိုင္ႏွီးေႏွာေသာ အတတ္ပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အေခၚအေ၀ၚမ်ားကို စတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာ အေျခအျမစ္ျဖစ္ ေသာ ပယင္းေက်ာက္တံုးကိ အစြဲျပဳ၍ ယေန႔ခ်ိန္ထိ အီလက္ထရြန္၊ အီလက္ထရစ္၊ အီလက္ထရြန္းနစ္ စသည္အားျဖင့္ ေခၚေ၀ၚ သံုးစြဲၾကေလေတာ့သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းအရာတုိ႔သည္ အီလက္ထရြန္းနစ္ (Electronics) ဟူေဟာ ေ၀ါဟာရ မည္သို႔ ျဖစ္ေပၚလာ သည္ကို ဗဟုသုတ ရရွိေစရန္ ေဖာ္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ ။
ေရးသားသူ။ ။ ေမာင္ႏိုင္
